Herschilderen van het huis

In Noord-Zweden is hout het meest gebruikte bouwmateriaal. De reden ligt voor de hand: hout is hier overvloedig beschikbaar en dus relatief goedkoop. Het aanvoeren van baksteen is een dure aangelegenheid. Bovendien is niet iedere baksteensoort bestand tegen de strenge vorst. Een houten huis moet goed geventileerd worden om schimmelvorming te voorkomen. De buitenkant moet geverfd worden om rot te vermijden en om het hout te beschermen tegen insecten en andere parasieten.

Sinds de 16e eeuw gebruikt men al het Falu röd. Iedereen kent de karakteristieke rode huizen uit Scandinavië.

Dit is een steeds weerkerende discussie tussen Barbro en mij: zij spreekt van rode huizen (zoals alle Zweden), ik hou het bij bruin. Aan u om uw eigen oordeel te vormen. Het was een manier om een houten huis een beetje de kleur van baksteen te geven, want baksteen was duur en dus chic. Maar het was vooral goedkoop.

De verf wordt gemaakt met ertsafval uit de kopergroeven in Falun (in Dalarna). Die bestaan al sinds de Vikingtijd (9e eeuw!). Het ertsafval wordt gebrand en gemalen en dan gemengd met o.a. lijnolie. De rode (bruine?) kleur komt van ijzeroxiden. Deze suspensie wordt dan uitgesmeerd over het hout. Voor het herschilderen worden de planken eerst grondig afgeborsteld om alle losse deeltjes te verwijderen.

De oude kopermijnen in Falun sloten in 1992 en zijn nog altijd te bezoeken. Het bezoek voert je ondergronds en is zeker de moeite waard. Wij bezochten de mijn tien jaar geleden.

Maar veel huizen zijn geschilderd met houtverf. De gebruikte kleuren zijn natuurlijk mode- en smaakgebonden. Zo vindt men witte, gele, groene, blauwe, roze, grijze en zelfs zwarte huizen. In zachte, maar ook hevige tinten. Het geeft alleszins wat afwisseling in het landschap.

Een uitweiding over de soorten verf en hoe ze zouden moeten gebruikt worden zou mij te ver voeren: dat is het onderwerp van een steeds voortdurende discussie onder “kenners”. Maar het is een feit dat huizen regelmatig moeten herschilderd worden. Men raadt aan dat te doen om de tien tot vijftien jaar. Maar dat hangt natuurlijk ook  af van de kwaliteit van de verf en het schilderwerk. En ook van de ligging van het huis, dus de inwerking van wind en regen.

Bij ons was het meer dan twintig jaar geleden. Daardoor waren er hier en daar planken, die aangetast waren en die moesten vervangen worden.

Veel Zweden doen dat schilderwerk zelf. Maar dat valt niet te onderschatten: men moet een stelling bouwen. Die moet gehuurd worden voor lange tijd, want een huis herschilderen is meestal een meerjarenplan voor een amateur. Sommigen doen zelfs maar  één kant per jaar. Zo kan je natuurlijk bezig blijven. Wij hebben geleerd dat op onze leeftijd steeds terugkerende bewegingen best vermeden worden, zoals verf strijken of oude verf afschuren. Dat leidt alleen maar tot blessures, die maanden kunnen aanslepen.

We kozen er dus voor een vakman te vragen. Onze vertrouwde timmerman raadde ons een betrouwbare schilder aan en we stelden hem aan als uitvoerder. Op die manier kon de timmerman afspreken met de schilder zonder onze tussenkomst. En dat verliep vlot. We lieten meteen ook het plastic dak van de veranda vervangen. Het is een moderne schilder: hij gebruikte een hoogtewerker, zodat hij geen stellingen moest aanvoeren en opbouwen. Hij kon op deze manier ook alle punten bereiken, zonder zich in bochten te moeten wringen. Op grote muuroppervlakken bracht hij de verf aan met een spuitpistool met luchtdruk. Hij hoefde daarna de verf alleen nog maar open te strijken.

Het resultaat mag gezien worden: één laag volstond en het werk ging in recordtempo: twaalf dagen voor één man.

Verf van goede kwaliteit is natuurlijk duur en vaklui zijn niet goedkoop in Zweden. Maar nu zijn we toch weer minstens voor 15 jaar gerust en een deel van de rekening wordt betaald door “Coronageld”: geld dat we uitspaarden door drie reizen naar België, die niet doorgingen, geen restaurantbezoek, geen kapper, geen bioscoop, geen terrasjes…

Ondertussen bleven we natuurlijk ook niet werkloos toekijken: we beitsten al onze tuinmeubelen en we herschilderden onze houten verandavloer. Ons huis ziet er weer uit als nieuw!

Skeppsmalen en Skagsudde

Op een zonnige voorjaarsdag is het altijd een goed idee naar de open zee te trekken. Hier en daar ligt nog sneeuw, die fel contrasteert met de helblauwe lucht. We reden naar Skeppsmalen, een oud vissersdorpje, dat al in de 17^e eeuw bestond. Het vissersbestaan was heel hard in die tijd. Het kan zwaar stormen in de Botnische golf. Maar ook de koude en het ijs waren niet te onderschatten. De lokale verhalen spreken van verschillende vissers, die het leven lieten in hevige stormen. Het dorpje ligt aan een inham in de kust, waar de boten beschermd waren tegen de grootste golven.

Tijdens de zomer kwamen vissers uit Gävle (350 km naar het zuiden) in Skeppsmalen vissen. De vis, die ze vingen, bewaarden ze in houten vaatjes met zout, zodat ze hun vangst in september konden meenamen naar huis. Ze visten vooral op strömming, de haring uit de Botnische Golf. Op een bepaald moment hadden ze te weinig zout, zodat ze minder gebruikten dan normaal. Na een aantal maanden barstten de vaatjes open omdat de vis was beginnen fermenteren. Een hevige stank verspreidde zich over de omgeving, maar de vis weggooien was geen optie. Daarvoor waren ze te arm. Er zat dus niets anders op dan de gefermenteerde vis op te eten. En het bleek dan ook nog lekker te zijn! De befaamde surströmming was geboren. In augustus 2013 schreef ik al een bericht over dit onderwerp als je er meer wilt over weten.
In het dorpje ligt een klein visserij- en surströmmingsmuseum, dat enkel tijdens de zomermaanden open is.

Skeppsmalen is een belangrijk toeristisch plaatsje omdat je nergens beter de opheffing van het land na de ijstijden kunt zien. Ik schreef reeds in een vroeger bericht dat sinds de laatste ijstijd het land hier bijna 300 m naar boven gekomen is. Dat is een meter per eeuw. Vroeger ging het zelfs nog sneller. Je ziet oude vissershuisjes, die wel vijf meter boven het water liggen. Een aantal eeuwen geleden konden ze bijna van aan de voordeur hun bootje instappen.

Skagsudde is het punt, dat verst uitsteekt in zee. En overal komen verraderlijke rotsen boven het water uit. En de toestand verandert ieder jaar. Niet te verwonderen dus dat hier een grote vuurtoren gebouwd werd.

Tussen de vuurtoren en de zee liggen honderden grote, door het ijs afgesleten rotsblokken. Vroeger lag de vuurtoren aan de zee, nu ligt de zee vele meters lager.

Je kan verschillende wandelingen doen op de vroegere zeebodem, door van rots op rots te stappen. Hier en daar staan bordjes met uitleg. Ook het zeeijs speelt hier een belangrijke rol. Het kruiende zeeijs, dat meer dan een halve meter dik kan zijn, wordt opgestuwd door de wind vanuit de zee. Enkele jaren geleden zagen we met eigen ogen dikke ijsschotsen, die verschillende meters naar omhoog staken, op vijftig  meter van de zee. Op een bepaalde plaats kan je een reusachtig gebroken rotsblok zien liggen, weggeduwd door het ijs. Vijftig meter naar de zee toe en meters lager kan je het andere stuk van dit rotsblok terugvinden… Onvoorstelbare krachten.

Aan de overkant ligt Finland.

In de kleine haven liggen ook de loodsboten, die de grote schepen begeleiden als ze door de lange baai naar Örnsköldsvik stad varen.

Het is ook een ideale plaats voor meteorologische waarnemingen. Op één van de rotsen staat een groot weerstation opgesteld. De waarnemingen kan je hier online bekijken: https://www.vackertvader.se/v%C3%A4derstation/skagsudde

Laatste sneeuwschoenenwandeling voor deze winter.

Waarschijnlijk, want je weet nooit. Sinds half maart gaan de dagtemperaturen weer boven het vriespunt (meestal toch).

De meeste wegen zijn nu vrij van sneeuw, maar het duurt nog een tijdje voor alles weggesmolten is, want er lag meer dan een meter.

Het komt erop aan het juiste moment uit te kiezen om te wandelen. De zon zit al relatief hoog aan de hemel en de dagen duren hier alweer langer dan in België. De sneeuwkwaliteit is nu zeer slecht en je zakt er zo door met gewone wandelschoenen. Maar dank zij de nachtvorst is ze net sterk genoeg op er bovenop te lopen met sneeuwschoenen. Ook waar ijs ligt bieden de sneeuwschoenen veiligheid: onderaan zitten stalen pinnen van meer dan een centimeter lang.

We trokken naar Hummelvik, in de buurt van Skuleskogen, een half uurtje rijden naar het zuiden. Eigenlijk zijn er hier aan de Hoge Kust heel veel prachtige plaatsen om te wandelen, winter en zomer. Je ziet de tientallen eilanden telkens vanuit een andere hoek. En Coronaveilig. Tijdens de twee en een half uur durende wandeling kwamen we welgeteld niemand tegen…

De open zee is al bijna helemaal ontdooid, alhoewel onze baai nog steeds bevroren ligt.

Hier en daar drijven nog enkele ijsschotsen rond.

Hier zie je hoe dik de ijslaag op zee wel was!

Het is koud

Het is bijna een maand geleden sinds mijn laatste bericht over de blizzard.
Sindsdien heeft het weinig gesneeuwd en is het weer rustig gebleven. Een standvastig hoge drukgebied over Scandinavië bezorgt ons voortdurend rechtstreekse polaire lucht pal uit het noorden.
En dat voel je. De temperaturen schommelen tussen -5 en -20 °C. Eénmaal was het zelfs -23 °C. En dan blijf je liever binnen, zeker als het flink waait. Je kan wel al zien dat de dagen nu heel snel langer beginnen te worden: 6 minuten per dag. De zon komt al een stuk hoger en daardoor zijn de dagtemperaturen een paar graden hoger dan de nachttemperaturen.

De dieren zijn hongerig: de vogels vliegen af en aan naar de voederbuis. Sporen van elanden komen tot op enkele meter van het huis, reeën komen eten van de coniferen, op enkele meter van het raam.

Door de bijtende koude is de open zee nu ook voor een groot deel bevroren. Op de ijskaart zie je het noordelijk deel van de Botnische Golf met de kwaliteit van het ijs en de ijsdiktes. Je ziet ook de namen van de ijsbrekers, die verantwoordelijk zijn voor het openhouden van de vaargeulen in hun deel van de zee. Onze baai is aangeduid met een witte pijl. De grijze kleur duidt op compact ijs met een dikte van een halve meter of meer. Daar kan een vrachtwagen op rondrijden zonder probleem.
Als je klikt op de foto zie je hem trouwens groter.

De baai lijkt piepklein op de kaart, maar dat is in werkelijkheid wel anders. Op de volgende foto sta ik in het midden van de baai. De heuvels achter mij zijn acht kilometer ver!

Het was ideaal weer voor een sneeuwschoenwandeling op zee. Het is een ongelooflijk gevoel als je op die onmetelijke witte vlakte staat met de blauwe lucht boven jou. Let trouwens op mijn schaduw. De foto is genomen op de middag en je ziet dat de zon nog niet zó hoog komt.

Met die sneeuwschoenen heb je geen hond nodig. De meeste mensen, die je ontmoet tijdens een wandeling, zijn nieuwsgierig naar die schoenen, waardoor je altijd iets hebt om over te praten…

Door de hevige stormwinden tijdens de blizzard ligt er maar een tiental cm sneeuw op het ijs, zodat het heel gemakkelijk is om op te stappen.
Dat is ook zo voor de dieren, zeker voor de reeën. Ze zakken weg in de diepe sneeuw op het land, waardoor ze een gemakkelijke prooi worden voor predatoren. En ze zijn het lievelingsvoedsel voor lynxen, die hier dan ook veel voorkomen. Vorig jaar vonden we zelfs lynxsporen op de veranda! Maar om ze te zien te krijgen moet je geluk hebben.
De reeën gaan dan ook graag rusten op het ijs als ze niet op zoek zijn naar voedsel. Daar kunnen ze de lynxen gemakkelijk zien aankomen en daar zakken ze ook niet zo diep weg in de sneeuw. We zagen er elf lopen op het ijs, spijtig genoeg wat te ver om duidelijk te fotograferen.
Ze slapen zelfs op het ijs. Als het donker wordt gaan ze liggen om te slapen. We vonden verschillende slaapplaatsen, waar de sneeuw en het ijs gesmolten zijn door hun lichaamswarmte. Je ziet de afdrukken van hun lichaam en voorpoten. Ook hun behoefte doen ze al liggende, waarschijnlijk om warm te blijven.

En zo leer je alle dagen iets nieuws. Als de zon schijnt moet je buiten, het ijs op, de sneeuw in. Dat hebben we geleerd. En de kou? Die deert ons weinig. Want daar kan je je tegen wapenen. Zoals de Zweden zeggen: er bestaat geen slecht weer, er zijn alleen slechte kleren!

Blizzard!

Reeds vorig weekend kwamen er waarschuwingen op radio en TV voor zware storm en sneeuwval in Västernorrland. Een klasse 3 waarschuwing is er de laatste tien jaar niet geweest, dus waren we op onze hoede. Want we wonen pal in het rode gebied op de kaart…

Maandagavond begon het hevig te waaien en te sneeuwen. Het was hallucinant: de stormwind joeg de sneeuwwolken horizontaal voort, het huis kraakte. We namen onze voorzorgen: in Zweden is de stroomvoorziening niet zo zeker als in België. Stroomonderbrekingen worden veroorzaakt door luchtleidingen die het begeven. In een storm is het niet zo vanzelfsprekend die te repareren. Zo zaten na de beruchte storm Gudrun in 2005 duizenden gezinnen drie weken lang zonder stroom in het zuiden van Zweden. Aangezien onze grondwaterpomp werkt met elektriciteit vulden we verschillende grote potten met water. Gelukkig hebben we een goede houtkachel, zodat we geen schrik hadden van te bevriezen. Achteraf hoorden we dat op sommige plaatsen de stroom gedurende de halve nacht en delen van de volgende dag onderbroken was geweest. Maar niet bij ons.

Toen het de volgende morgen licht werd zagen we dat het flink gesneeuwd had en dat de storm voortduurde. Er was dus geen sprake van sneeuwruimen met de harde wind, die de sneeuw als zand in ons gezicht blies. We zagen met lede ogen aan hoe de sneeuwlaag voortdurend dikker werd en hoe de sneeuw opgewaaid werd in duinen van anderhalve meter hoog. Pas na vijf uur ’s avonds konden we ons buiten wagen en de schop, sneeuwslede en sneeuwruimer uithalen. Deuren, ramen en muren plakten vol met sneeuw en ik vroeg mij af of het zou lukken door die sneeuwduinen te breken met de sneeuwruimer. Gelukkig waren we zo vooruitziend geweest een zwaar en krachtig toestel te kopen, zodat het met veel moeite lukte. Na anderhalf uur waren we erin geslaagd de meeste sneeuw grotendeels op te ruimen. De dikte was ongeveer een halve meter, maar met hier en daar anderhalve meter hoge duinen.

Dat was echt nodig geweest. De windsterkte was wel afgenomen, maar er was wel nog de ganse nacht sneeuw voorspeld. ’s Anderendaags zagen we dat er nog een dertigtal cm bijgevallen was. We konden dus weer herbeginnen. Na een uur werken ziet alles er al helemaal anders uit. We kunnen weer de straat op als we dat willen. Alleen in de tuin valt er nog heel wat te doen. Maar dat is handwerk. Morgen beginnen we er aan.

In totaal is er dus ongeveer tachtig cm sneeuw gevallen op anderhalve dag tijd, meer dan er maximaal voorspeld was. Waarschijnlijk is dit een gevolg van de klimaatopwarming. Daardoor komt de sneeuw later, zodat we een groene Kerst hadden, voor de eerste keer sinds ik hier woon. De zee is warmer dan vroeger, zodat er grotere hoeveelheden water verdampen, die dan weer veel meer sneeuw geven.

Maar alles wordt veel duidelijker met een aantal foto’s. Geniet mee met ons van de natuurpracht, na het sneeuwruimen.

Zelfs onder de veranda ligt alles vol met een dikke sneeuwlaag…

We kunnen weer buiten en binnen.

Ook de tuinberging is bereikbaar.

Een pad rond het huis.

Ook het brandhout is weer bereikbaar.

De auto’s kunnen weer buiten.

Achteraan moet er nog een en ander uitgegraven worden…

En het trapje af naar de tuin is ook nog problematisch. De zee ligt er maagdelijk wit bij.

De oprit is ook mooi “uitgesneden”.

Een paar beelden vanop de straat.

De bergpas is weer open…

Coronatijden

Het is meer dan twee jaar geleden sinds ik mijn laatste bijdrage schreef.

Ondertussen is er heel wat gebeurd. We zijn allemaal wat ouder geworden en het begint hier en daar wat te kraken. Als er ergens iets begint pijn te doen gaat dat niet meer over door eens een nachtje goed door te slapen. Het kan weken duren en dan is er wel weer iets anders. Maar ik wil niet klagen. Wij hebben geen levensbedreigende ziektes, we kunnen nog steeds wandelen, paddenstoelen plukken, de tuin en het huis onderhouden en voor onszelf zorgen.

Maar natuurlijk is er ook dat wat ons leven beheerst sinds bijna een jaar: Corona. Het valt onmogelijk te negeren. Waar ik mij echter niet toe wil laten verleiden is in discussie te gaan  over het coronabeleid  en over complottheorieën. Is het coronabeleid in Zweden beter of slechter dan in andere landen? Daar schrijf ik niet over. Het is wat het is. In de toekomst kunnen schrijvers en specialisten nog heel veel tijd en energie verspillen aan zo’n discussies, maar ik ben het hartsgrondig beu. Met mijn achtergrond als licentiaat in de biochemie kan ik wel tamelijk goed inschatten welke onzin er allemaal uitgekraamd wordt door al die amateur-virologen.

Ik hoop wel heel hard dat de mensen, nu de vaccinaties er aan komen, hun gezond verstand zullen gebruiken en ons zullen helpen om ons te verlossen van deze miserie. Want zó veel tijd hebben we nu ook niet meer.

Door corona heb ik ondervonden dat emigratie ook onverwachte nadelen heeft. Ik vond het belangrijk niet op een eiland te gaan wonen of helemaal aan de andere kant van de wereld. Want ik besefte dat het niet zo wijs is enkel te vertrouwen op het vliegtuig om naar België te komen. Maar dat ook Zweden te ver zou blijken had ik helemaal niet verwacht.

We bleven dus thuis vanaf midden maart en vermeden dichte contacten. Dat betekent dat we Barbro’s  kinderen en kleinkinderen enkel buitenshuis ontmoeten en dat we lichamelijke contacten vermijden. In de zomer was het niet zo moeilijk om ergens buiten af te spreken, maar nu het winter is, is dat niet meer zo vanzelfsprekend. Vrienden hebben we bijna niet ontmoet, dus het wordt stilaan tijd dat de tijden beter worden.

Barbro’s 95-jarige moeder woont in Småland, bijna 1000 km naar het zuiden. We wilden haar per sé bezoeken, gezien haar hoge leeftijd. Maar ze is uiteraard ook een risicopatiënt. Daarom maakten we op voorhand maaltijden voor drie personen klaar voor een hele week. Daardoor moesten we niet gaan winkelen en konden we alle dichte contacten met andere personen vermijden. We gingen zelf in volledige quarantaine twee weken voor ons vertrek met de auto. Op die manier bezochten we haar twee keer deze zomer. Maar dat was het dan.

In februari was ik gelukkig nog met het vliegtuig op bezoek geweest bij kinderen en kleinkinderen in België. Maar dat is nu bijna een jaar geleden en het begint door te wegen. Met mijn dochters kan ik videochats houden, maar de kleinkinderen zijn 2, 3, 4 en 5 jaar oud. Zij blijven niet zitten voor het scherm.

We hebben de natste en meest grijze herfst achter de rug sinds meer dan twintig jaar en het heeft lang geduurd vooraleer de kou kwam. Maar nu vriest het tot -15° C en de zee ligt weer bevroren. Er ligt 20 cm sneeuw en voor morgen wordt er een sneeuwstorm verwacht met 50 tot 70 cm nieuwe sneeuw. We zullen zien. Misschien wel een onderwerp voor een volgende bijdrage. En binnenkort trekken we er weer met de sneeuwschoenen op uit!

Bedenkingen na vijf jaar…

Tijd voor een update van de blog. Die is ondertussen al 5 jaar oud. Een evaluatie dringt zich op.

Vijf jaar geleden emigreerde ik vol enthousiasme naar een nieuw land: alles was nieuw en veelbelovend. Ik was een beetje uitgekeken op België en ik keek vol verwachting uit naar het nieuwe land, waar veel dingen zoveel beter waren. Wat is daarvan overgebleven?

Eerst en vooral de belangrijkste reden voor de emigratie: mijn liefde voor Barbro. Wel, die is er nog steeds en die is ondertussen alleen maar gegroeid en verdiept. We hebben samen zoveel dingen gedaan. Dat is zo vanzelfsprekend en we zouden niets anders willen. Maar die liefde zouden we eigenlijk ook kunnen beleven ergens anders, in totaal andere omstandigheden.

Het feit dat Barbro in Zweden woonde speelde natuurlijk ook een rol: in veel artikels komen de Scandinavische landen naar voor als voorbeeldlanden, waar alles zo goed geregeld is en waar het zoveel beter is.

En ik weet, na vijf jaar, dat dat dikwijls ook zo is, maar dat niet alles wat blinkt, goud is. Wat is dat, een plaats waar het goed is om te leven? Wat goed is voor de ene is slecht voor de andere.

Het klimaat bijvoorbeeld: daar hou je van of niet. Het is hier heel rustig, zeker in het noorden: dat is sowieso de grootste troef. Het is zelfs voor de rijkste mensen in België onmogelijk te wonen zoals wij wonen: een groot stuk land aan zee met een eigen steiger kan je daar niet kopen. Dat is er gewoon niet!

Ik zou nog moeilijk kunnen aarden in België, alleen al omwille van de verkeersdrukte. Ik word gewoon gek als ik in België moet rijden: overal files, de hele dag door. Het lawaai, de vervuiling. Daar kan je niet omheen. Toen ik jong was telde België 9 miljoen inwoners. Nu zijn dat er 11,5 miljoen. Maar toen waren er 2,5 miljoen voertuigen op de weg. Nu meer dan 7 miljoen! Wat wil je? Er moet dringend iets gebeuren.

Maar een zeer kleine bevolkingsdichtheid heeft ook zijn nadelen: het cultureel aanbod is veel kleiner. Er is veel minder te doen. Als je wat uitgekeken bent op de marktjes met lokale producten en textiel blijft er niet veel meer over. We moeten al anderhalf uur rijden naar Umeå om af en toe een kwaliteitsconcert bij te wonen. Maar voor grote evenementen moet je naar Stockholm: 530 km ver. Het is dan ook heel goed te begrijpen dat jonge mensen wegtrekken naar de grote steden.

Het is hier een paradijs voor natuurwandelingen, rust, schoonheid. Hier kan je nog slapen met je deur open. En dat is voor mij meestal genoeg. Op mijn leeftijd vraag je niet meer naar flitsende, nieuwe sensaties.

En de periodes die ik in België doorbreng geniet ik volop van de dingen die ik hier moet missen. Ik kan dus genieten van het beste van twee werelden.

Er is zoveel meer. De mensen zijn hier zeer vriendelijk en behulpzaam. Maar ze houden ook afstand. Het is zeer moeilijk zich als nieuweling in te passen in een gemeenschap. Contacten en kennissen genoeg, maar echte vrienden kan je hier heel moeilijk maken. Cafés en terrassen, waar je met vrienden kunt blijven hangen zijn hier dun gezaaid. De meeste mensen gaan na een evenement recht naar huis. Daar is het ook zoveel goedkoper, zeker de alcohol!

Nog zoiets: het Scandinavisch model. Daar komt men in België geregeld mee op de proppen. Want hier is de maatschappij zoveel beter geregeld. Maar als men hier een aantal jaren woont kan men vergelijken. En dan ziet men ook de nadelen.

De ziekenzorg bijvoorbeeld: met een maximumfactuur voor doktersbezoek en medicijnen en zeer lage kosten voor ziekenhuisverblijf is gezondheidszorg toegankelijk voor iedereen. Maar de (soms schandalig) lange wachttijden en de verre verplaatsingen moet men er ook bijnemen.

Het is hier een paradijs voor kinderen en hun ouders: schoolmaaltijden en schoolvervoer zijn gratis. Beide ouders hebben recht op heel veel zwangerschapsverlof. Bij ziekte van een kind kan één van de ouders gemakkelijk thuis blijven van het werk. Dat kost toch handenvol geld? Natuurlijk! En dat komt van de ouderen. De meeste pensioenen zijn hier zeer laag. Ouderen moeten hier dikwijls moeite doen om de eindjes aan elkaar te knopen. Gelukkig is de gezondheidszorg zo goedkoop!

Het onderwijssysteem zou hier ook een voorbeeld zijn voor andere landen: leerlingen spreken leerkrachten aan met de voornaam. Er is heel veel teamwerk. Iedere leerling heeft zijn rechten en krijgt alle kansen tot zelfontplooiing. Er wordt meestal niet bij verteld dat er weinig structuur is, dat het kennispeil van veel leerlingen bedroevend laag is, dat leerkrachten weinig autoriteit hebben en dikwijls de speelbal zijn van ouders en onbekwame ambtenaren. Bovendien zijn er veel te weinig leerkrachten en worden vervangingslessen dikwijls gegeven door mensen, die niet de juiste bekwaamheidsbewijzen hebben. Ook in Zweden werden leerkrachten dikwijls beschouwd als profiteurs met heel veel vakantie en weinig werkuren. Nu blijven leerkrachten meer dan vijvenveertig uren per week op school om te compenseren voor de schoolvakanties, zodat ze officieel evenveel uren presteren als andere werknemers. Maar daardoor hebben ze ook het recht gekregen vakantie te nemen in het midden van het schooljaar als ze dat willen…

Ik zou kunnen doorgaan met vergelijken, maar dat zou mij te ver voeren.

Wat is dan het antwoord op de vraag, die ik in het begin stelde?

Ik woon hier nog steeds heel graag en ik ben er van overtuigd dat dit één van de beste plaatsen en landen is om te wonen. Zeker voor oudere mensen, die op zoek zijn naar rust en kalmte, is het hier heerlijk wonen. De bezoeken aan België gebruik ik om uitbundig te genieten van de dingen die ik hier moet missen.

Het is nog steeds hard dat ik de kinderen en kleinkinderen zo weinig zie, maar daar kan ik iets aan doen. Ik hoor steeds minder van vroegere vrienden. Uit het oog, uit het hart. Zo is het nu eenmaal. Dat is soms hard, maar het is een realiteit.

Ik begon deze blog te schrijven om mijn vrienden te betrekken bij mijn emigratie. Het is ook een soort dagboek. En het was ook de bedoeling mensen, die spelen met het idee te emigreren naar Zweden, een beetje te helpen. Ondertussen heb ik de meeste dingen gezegd, die ik wou zeggen. Ik wil niet in herhaling vervallen.

Daarom is het stilaan tijd deze blog te laten uitdoven. Het blijft een informatiebron voor toekomstige emigranten of voor mensen, die gewoon willen weten hoe het is hier te wonen. Dat betekent niet dat ik nooit meer iets zal schrijven. Maar momenteel heb ik daar geen behoefte meer aan. Ik ben altijd bereid te antwoorden op jullie vragen. Mijn e-mailadres vinden jullie bij het artikel “Wie ben ik?”

We zien wel wat de toekomst brengt…

Daklawine

Gisterenavond schudde het ganse huis op zijn grondvesten. Het was niet de eerste winter dat dit gebeurde. We wisten dus wat het was: geen aardbeving, maar een sneeuwlawine, die van het dak naar beneden kwam.

Het zat er aan te komen: sedert half december hebben we geen positieve temperaturen meer gehad (dat is gedurende 3 maanden!), maar sinds 18 maart is het aan het dooien. En dan kan je zoiets verwachten.

Als je net passeert en je krijgt zo’n dik pak sneeuw over je heen, dan kan dat hard aankomen. We zijn er ook altijd op voorbereid als we sneeuw ruimen. Als we de lawine horen vertrekken weten we op ieder moment waar we naartoe moeten springen.

Maar deze keer was het echt schrikken toen we buiten keken: want dit was iets anders. Er lag heel veel sneeuw op het dak en het was heel koud de voorbije maanden. De onderste laag wordt door haar gewicht tegen het dak gedrukt en smelt onderaan door de warmte, die door het dak ontsnapt. Maar ze vriest ook weer vast als het iets kouder wordt. Het resultaat was dat de onderste laag bestond uit grote platen zuiver ijs van een paar vierkante meter, tien centimeter dik. Als dat met een flinke vaart naar beneden komt op het moment dat je daar voorbij komt, kan dat dodelijk zijn!

Je moet zo snel mogelijk het pad weer vrijmaken voor alles weer vastvriest. Want dan is dat onbegonnen werk.

Het grote gewicht van die schuivende sneeuw- en ijsmassa rukt de dakpannen kapot, die nog vastgevroren zijn. Dat wordt dus reparatiewerk tijdens de lente.

Toen we deze morgen opstonden zagen we dat de natuur besloten had dat de vrijgekomen plaats op het dak best ingenomen kon worden door een verse sneeuwlaag…

En het vriest ook weer stevig.

Ik ben eens benieuwd hoe lang het gaat duren alvorens de laatste sneeuw weggesmolten is dit jaar!

Sneeuw in Skuleskogen

Een stevig hogedrukgebied zorgt nog steeds voor prachtig, koud winterweer, ideaal voor wandelingen. We waren nieuwsgierig hoeveel sneeuw er lag in Skuleskogen. Dat is een natuurgebied van bijna 24 km², juist ten zuiden van waar we wonen.

Tijdens de zomer kan je er prachtige, lange wandelingen maken en gratis overnachten in één van de hutten, die ter beschikking staan van de natuurliefhebbers. Een heerlijke plaats. Later schrijf ik er wel eens meer over. Maar tijdens de winter, vooral als er veel sneeuw ligt, is het niet zo gemakkelijk zich te verplaatsen in de bossen. Sneeuwschoenen zijn dan onontbeerlijk.

Er zijn drie plaatsen waar je het park kan bereiken. Ze beschikken over een houten constructie met informatiepanelen, een barbecueplaats en een parkeerplaats. We kozen voor Entré väst (de westelijke ingang)). Daar is ook een aangelegd pad van 600 meter lang met een houten wandelpad met relingen. Ideaal voor rolstoelgebruikers, althans tijdens de zomer. Het eindigt in een platform met een prachtig zicht over het park.

Hier zijn enkele beelden, die een idee geven hoe het park er tijdens de zomermaanden uitziet, zodat je kan vergelijken.

Gelukkig is de sneeuw geruimd op de toegangsweg naar de ingang. We parkeerden langs de weg, waar we vermoedden dat de ingang zich bevond. Van een parking was niet veel te zien.

De sneeuwmuren belemmerden het zicht volledig.

Onze eerste hindernis was dus het overwinnen van de vier meter hoge muren.

Pas dan konden we de ingang zien. De weg ernaar toe was volledig verdwenen onder de sneeuw. Ook de reling zat diep onder de sneeuw. Hier en daar konden we zien dat we eigenlijk twee en een halve meter boven het pad liepen.

Het was ook niet gemakkelijk de informatieborden te lezen… 😉

De wandeling voerde ons door prachtige sneeuwlandschappen.

Aan het einde van de weg dronken we onze koffie, terwijl we genoten van het prachtige uitzicht. Daar was een metershoge sneeuwhoop boven op het platform met de relingen.

Het is weer vårvinter!

In februari, maart, worden de dagen weer langer. Dan komen de mooie dagen van vårvinter (lentewinter): er ligt een dik pak sneeuw, de luchttemperaturen liggen enkele graden onder nul, maar als de zon schijnt voelt het heerlijk warm aan. Overdag smelt de bovenste sneeuwlaag gedeeltelijk, ’s nachts vriest ze terug vast als een harde korst (skare), zodat je er, zeker met sneeuwschoenen, gewoon bovenop kunt lopen.

Deze keer hebben we eindelijk weer eens een normale winter: er ligt enorm veel sneeuw en de temperaturen zijn niet al te dikwijls boven nul graden uit gekomen. De laatste twee en een halve maand, sedert nieuwjaar, zijn de temperatuur niet meer boven het nulpunt gestegen. IJsdagen noemt men dat in België.  Met uitschieters tot tegen -30° C en veel sneeuwdagen. Op de zwaarste sneeuwdag hebben we op 24 uur tijd de sneeuwruimer vijf keer gebruikt om de oprit sneeuwvrij te houden.

We hopen dat de dooi geleidelijk komt en niet met hevige stortregens. Want dan zou er wel eens wateroverlast kunnen komen.

Gisteren was het zo’n prachtige dag. En dan nog op een zondag: dan moet je er op uit. We reden naar een parkingplaats bij de Västeralnö Fäbodar aan de voet van de Rutberg. Dat is een plateau, ongeveer 340 m hoog, met vele kilometers langlaufsporen.

Fäbodar zijn uniek voor Noorwegen en Zweden: ze bestaan uit groepen lage huisjes nabij de weidegronden. Tijdens de zomer werden ze bewoond door groepen vrouwen, die het vee molken, boter en kaas maakten en roofdieren weg hielden van de dieren. Een heerlijke tijd: ze moesten weliswaar hard werken, maar ze konden hun eigen leven regelen daar, samen met andere vrouwen.

Vandaar vertrokken wij voor een wandeling van 7,5 km met de sneeuwschoenen naar Rutbergshotellet en terug. Dat is absoluut geen hotel, maar een grote hut, waar je beschutting kunt zoeken tijdens gure dagen. Bij mooi weer is het een ontmoetingsplaats, waar je je picknick opeet.

Dikke pakken sneeuw daar. Dat zagen we al aan het welkomstbord. De sneeuwmeter iets verderop gaf de dikte aan (in dm). Dat zal vandaag al 1,5 m geworden zijn, want het sneeuwt alweer de ganse dag.

 

We trokken ook over Stormyran: oogverblindend, zo’n grote sneeuwvlakte. Een myr is eigenlijk een moeras. De plantengroei in een ondiep meer zorgt voor veenvorming, zodat na een aantal eeuwen het meer verandert in een moerasvlakte. In een volgende fase beginnen op de droogste plaatsen boompjes te groeien. Een heel oud myr herken je alleen doordat het een volledig plat stuk bos geworden is.

Tijdens de zomer is een myr moeilijk toegankelijk, maar je moet er wel zijn om het goud van het bos te oogsten. Daarmee bedoelt men soms de gele cantharellen (Hanenkammen), maar hier heb ik het over de Hjortronbessen (kruipbraam).

Met de sneeuwschoenen loop je dan meestal tussen de skisporen, want die mag je natuurlijk niet verstoren. En het is genieten van de eerste tot de laatste minuut!